Sendikamız Lastik-İş’in de içinde bulunduğu Türkiye’den 19 sendikayı dünya çapında ise 140 ülkenin sanayi, maden ve enerji sektörlerinde çalışan 50 milyondan fazla işçiyi temsil eden Industriall Küresel Sanayi İşçileri Sendikası, Türkiye Cumhuriyeti hükümetini, toplu pazarlık hakkını fili olarak askıya almasından dolayı ILO’nun 98 sayılı sözleşmesine aykırı davrandığını belirterek ILO’ya şikayet etti.
Industriall Genel Sekreteri Jyrki Raina tarafından ILO Genel Direktörü Joan Somavia’ya gönderilen yazıda Türkiye’nin ulusal yasalarına göre toplu sözleşme sürecinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına vereceği bir belge ile başladığını belirterek şöyle dedi: “2012 yılının başından bu yana Industriall üyesi sendikaların da içinde bulunduğu hiçbir sendikaya yetki belgesi verilmemekte ve böylece çalışanların toplu sözleşme haklarının kullanılması mümkün olmamaktadır. Bu keyfi ve yasadışı yönetsel kararla 2822 sayılı toplu sözleşme grev ve lokavt yasası yanında Türkiye anayasasına ve ILO’nun 98 sayılı sözleşmesine aykırı şekilde toplu sözleşme hakkı fiili olarak askıya alınmıştır. Bu şikayet metninin yazıldığı ana kadar belge verilmeyen işyeri sayısının 950’ye, bu işyerlerinde çalışanların sayısının da 350 bine ulaştığı bildirilmektedir. Durum böyle devam ederse bu sayılar daha da artacaktır.”
Industriall’in ILO’ya gönderdiği yazıda Türkiye’nin 98 sayılı Örgütlenme Ve Toplu Pazarlık Hakkına ilişkin sözleşmeyi 23 Ocak 1952 tarihinde onayladığı belirtildikten sonra T.C. Anayasasının ve 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Yasasının toplu sözleşme hakkına ilişkin hükümlerine yer verilmektedir. Industriall yasaların ve Anayasanın açık hükümlerine karşın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yasal yükümlülüklerini yerine getirmediğini vurgulamaktadır.
Başvurunun sonuçlar bölümünde “Türkiye’de toplu pazarlık hakkı siyasal iktidarın bir parçası olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının keyfi ve yasadışı yönetsel bir kararıyla fiili olarak askıya alınmıştır. Yüzbinlerce işçi ILO’nun 98 sayılı sözleşmesi, Türkiye Anayasası ve 2822 sayılı yasa tarafından güvenceye bağlanmış bulunan toplu sözleşme hakkını kullanamıyor. İşçiler ve sendikalar kendilerini daha güçlü kılmak ve toplu pazarlık aracılığıyla haklarını ve çıkarlarını geliştirmek için ücretlerini, sosyal haklarını ve diğer çalışma koşullarını müzakere edemiyorlar.” ifadelerine yer verilmiştir.
Başvuruda ayrıca sendika aidatlarının kesilmesinin ve sendika temsilcilerinin atanmasının bir toplu sözleşmesinin varlığına bağlanmış olduğuna dikkat çekilerek aşağıdaki uyarılar yapılmaktadır: “Sendika aidatlarının kesilmesi bir toplu sözleşmenin ya da yetki belgesinin varlığına bağlandığında bugünkü durum Türkiye’de sendikaların yaşayabilirliklerini finansal açıdan tehlikeye atmaktadır.”
“Sendika aidatlarının toplanmasında olduğu gibi, sendika temsilcilerinin atanması da bir toplu iş sözleşmesinin ya da bir yetki belgesinin varlığına bağlıdır. Bugünkü koşullarda bu durum Türkiye’de sendikaların varlığını örgütsel yapıları açısında da tehlikeye düşürmektedir.”
“Türkiye’de toplu pazarlık hakkının fiilen askıya alınması işçilerin örgütlenme özgürlüğünden kaynaklanan temel haklarının engellenmesidir. Yeni örgütlenen işyerlerinde sendikaların üyelerine herhangi bir hizmet ya da koruma sağlayamaması, bu işyerlerinde çalışan işçilerin karşı karşıya kaldıkları işten atılma ve tehditler yüzünden sendikalara üye olmaktan korkmasına yol açmaktadır.”
Yeni üye olunan işyerlerinde yetki belgesi düzenlenmemesi dolayısıyla ortaya çıkan olumsuzlukları ve işçilerin işverenler tarafından işten atılmasını örneklerle yansıtan Industriall sonuç olarak ILO yönetiminden aşağıdaki talepte bulunmuştur: “Bu yazıdaki gerçeklerden dolayı küresel sanayi İşçileri Sendikası olarak başvurumuzun gerekli incelemeler yapılmak üzere Örgütlenme Özgürlüğü Komitesine acil olarak iletilmesini ve 98 sayılı sözleşmeyi ihlal eden Türkiye hükümetine karşı toplu pazarlık hakkının tam olarak uygulanması için bir tavsiye kararı alınmasını talep ediyoruz.”
Konuya ilişkin olarak Industriall Küresel Sanayi İşçileri Sendikası’nın Türkiye çıkışlı Genel Sekreter Yardımcısı Kemal Özkan yaptığı açıklamada, “Türkiye’de çalışma ilişkileri alanındaki yasal düzenlemelerde daha fazla özgürlük yönünde bir gelişme beklenirken toplu pazarlık hakkının fiili olarak askıya alınması sendikal hareket açısından kabul edilemez bir durumdur. Industriall’un ILO’ya başvurusu, Bakanlığın duyarsız davranışı karşısında, bugünün olumsuz koşullarının değiştirilmesi açısından önemli bir etki doğuracaktır.” dedi.
|
