|
27 Mayıs 1960
27 Mayıs askeri darbesi oldu.
1961 Anayasası
1961 Anayasası kabul edildi.
13 Şubat 1961
Lastik-İş Genel Başkanı Rıza Kuas’ın da kurucuları arasında yer aldığı Türkiye İşçi Partisi kuruldu.
16 Şubat 1961
Bu tarihte yapılan Genel Kurul kararı ile Lastik-İş TÜRK-İŞ’e üye oldu. Genel Başkan tekrar Rıza Kuas seçildi.
16 Aralık 1961
Bu tarihlerde gerçekleştirilen Genel Kurul’da alınan karar ile Uluslar arası Sanayi Örgütleri ve Genel İşçi Sendikaları Federasyonu IFF’ye ( Daha sonra adı Uluslararası Kimya, Maden, Enerji ve Genel İşçi Sendikaları Federasyonu ICEM oldu) üye olundu. Yine aynı Genel Kurul’da Türkiye’de ilk defa kadın kolu oluşturulması kararı alındı.
31 Aralık 1961
Sendikalar Kanunu ile Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu bir türlü çıkmamıştı. İşverenler bu yasal boşluktan yararlanarak işçilerle kısa süreli anlaşmalar yapıyor, sürenin dolmasından sonra işçileri işten çıkarıyordu. Bu durum nedeniyle, sendikaların Yüksek Hakem Kurulu’na yaptığı tüm başvurular da sonuçsuz kalmaktaydı. Bu gelişmeler üzerine İstanbul Saraçhane’de Türkiye’nin ilk büyük mitingi gerçekleştirildi. Mitinge 200.000’den fazla insan katıldı.
1963
Bu tarihte yapılan seçimlerde Türkiye İşçi Partisi meclise girdi. Rıza Kuas milletvekili seçildi.
1961 Anayasası’yla belirlenen grev ve toplu sözleşme haklarına ilişkin yasaların çıkarılması geciktiriliyordu. Bu dönem Rıza Kuas’ın imzasıyla işverenlere gönderilen mektuplarda işçilerin zorla pazar günü çalıştırılamayacağı ve fazla mesaiye zorlanamayacağı uyarısı yapıldı. Derby Lastik Fabrikası’nda çalışan işçiler de bu konularda kendilerine haksız uygulamada bulunulduğunu belirterek üretimi durdurdular. Rıza Kuas ve 10 işçi hakkında yasadışı greve teşvik gerekçesiyle dava açıldı. Rıza Kuas Anayasaya dayanarak kullandıkları bir hak nedeniyle yargılandıklarını ve davanın Anayasa Mahkemesi’ne götürülmesini istediler. Anayasa Mahkemesi 24 Mart 1963’te, İş Kanunu’nun grev hakkını engelleyen 72. maddesinin Anayasa ile bağdaşmadığını gerekçe göstererek maddenin iptaline karar verdi.
1961 Anayasası’nın öngördüğü doğrultuda 274 sayılı Sendikalar Kanunu ve 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu çıkarıldı.
Fargo Lastik fabrikası’nda ilk sakal bırakma eylemi gerçekleştirildi.
22 Haziran 1963
Gerçekleştirilen Olağan Genel Kurul’da bir değişiklik olmaz iken, Genel Kurul çalışmalarını ağırlıklı olarak Anayasaya uygun olarak toplu sözleşme ve grev haklarını içeren yasaların çıkarılması amacıyla sendikanın yaptığı ve yapacağı çalışmaların tartışılması oluşturdu.
2 Eylül 1963
Şark Lastik Fabrikası’nda Lastik-İş tarafından ilk yasal toplu iş sözleşmesi imzalandı.
Trio Lastik Fabrikası’nda toplu iş sözleşmesi çağrısına uymayan işvereni uyarmak için greve çıkıldı. İşverenler tarafından açılan dava sonucunda, 21 Kasım günü tutuklanan Rıza Kuas ve Celal Beyaz kanunsuz greve teşvik gerekçesiyle 21 gün tutuklu kaldılar. 28 gün süren grev sonucu işveren geri adım atmak zorunda kaldı.
21 Aralık 1963
Bu tarihte yapılan Genel Kurul ise daha çok Türk-İş ile sendikanın anlaşmazlıklarının tartışılması ile geçti. Genel Başkan Rıza Kuas yaptığı konuşmada Türk-İş’ten beklentilerinin “Anayasa ile belirlenen haklardan vazgeçilmemesi, kendine bağlı örgütlerde sınıf şuuru yaratılması ve ezilenlerin bu bilince ulaştırılması için şahsiyetli bir politika izlemesi” olduğunu söylüyordu.
1964
Goodyear’da 1964 yılında grev başladı. Hükümet grevi durdurmadı, ancak Türk-İş Kıbrıs olaylarını gerekçe göstererek grevleri durdurma kararı aldı. 93 gün süren Goodyear Fabrikası’ndaki grev, Türk-İş tarafından durduruldu. Türk-İş yöneticileri ile Çalışma Bakanı’nın katıldığı toplantı sonucu sözleşme imzalandı. Rıza Kuas işçilerle yaptığı toplantıda şu soruyu soruyordu. “İşçi sınıfının yüksek menfaatleri yerine işçi sınıfını sömüren tabakaların ve egemen güçlerin çıkarını kollayan sözde işçi sendikası konfederasyonunda bizim Lastik-İş olarak kalmamız ne derece doğru olur?”
|
