10 Mart 1990 Toplu iş sözleşme görüşmelerinin uyuşmazlıkla sona ermesi üzerine 10 Mart’ta Goodyear’da, 13 Mart’ta Duramel, 2 Nisan’da Pirelli, 24 Nisan’da Brisa Fabrikalarında grev başladı.
13 Ağustos 1990 Goodyear, Brisa, Pirelli ve Duramel’de devam eden grevler Bakanlar Kurulu tarafından Milli Güvenlik gerekçesiyle ertelendi. Yapılan bu grevlerin Türkiye açısından taşıdığı önem üzerinde özellikle durulması gerekmektedir. Bu grevlerde işçi sınıfının örgütlü gücünün işverenleri ve siyasal iktidarı ne ölçüde zor duruma düşürdüğünün ve Laspetkim-İş’in tabana dayalı sendikal anlayışının ne ölçüde sağlıklı sonuçlar doğurduğunun açık bir örneğini yaşanmıştır. Büyük zorluklar içerisinde işçiler 6 aydan fazla grevde kalmış, herkesin “bugün-yarın çözülür” umuduyla beklediği ve baktığı lastik işçisi, tüm beklentileri boşa çıkarmış ve işçi sınıfı için örnek oluşturabilecek önemli bir mücadele vermiştir. Nitekim siyasal iktidar grevleri işverenlerin de baskısıyla erteleyerek sona erdirmiştir.
1990-1991 Derby işyerinde 28 işçinin işten çıkarılmasını protesto etmek amacıyla yemek boykotu yapıldı. Ansa’da 117 işçinin çıkarılmasını protesto etmek amacıyla açlık grevi yapıldı. Pirelli’de 5 işçinin işten çıkarılmasını protesto etmek amacıyla toplu vizite eylemi yapıldı. Pirelli’de ve Brisa’da iş avanslarının verilmemesi dolayısıyla fabrikada işgal eylemi gerçekleştirildi.
31 Ağustos 1990 Yalova’da kurulu Aksa ve Akim Fabrikalarında örgütlenen sendikamız üyelerinin işten çıkarılması üzerine işçiler ölüm orucuna başladılar.
1990’LI YILLAR, DÖNEMİN AKILDA KALANLARI, 5 NİSAN VE SUSURLUK
3 Ocak 1991 Türk-İş tarafından ülkedeki genel gidişi protesto etmek amacıyla alınan “genel eylem” ve 1 gün işe gitmeme yönündeki “genel boykot” çağrısına Laspetkim-İş üyesi işçiler de uymuşlar ve 90’ı aşkın bir oranda üye eylemi desteklemişlerdir.
1991 Pirelli ve Brisa’da ücret avanslarının ödenmemesi dolayısıyla fabrika işgal eylemi yapıldı. Yine 1991 yılında Goodyear’da 115 işçinin işten çıkarılması nedeniyle işyerini terk etmeme eylemi yapıldı. Adana’da kurulan Pilma Plastik işyerinde işverenin 2. yıl toplu sözleşme alacaklarını ödememesi üzerine 200 işçi ve ailesi şehir merkezinde yürüyüş gerçekleştirdirler.
4 Ocak 1991 30 Kasım 1990’da greve çıkan Genel Maden-İş Sendikası işçileri, 4 Ocak 1991’de Ankara’ya yürüme kararı aldı. Ancak işçiler Mengen’e geldiğinde Bakanlar Kurulu grevin 1 ay süre ile ertelendiğini açıkladı.
16 Temmuz 1991 1989’da tamamlanan DİSK davası ile ilgili Yargıtay 3. Dairesi’nin verdiği kararla, 1980 yılında açılan davadan beraat etti. Bunun hemen ardından DİSK yeniden açıldı.
24-25 Ocak 1992 1980 yılında faaliyetleri durdurulan Lastik-İş Sendikası, 1991 yılına kadar süren davanın beraatle sonuçlanmasından sonra 21. Genel Kurulu’nu gerçekleştirdi.
1 Eylül 1992 DİSK, Dünya Barış Günü 1 Eylül’de Kocaeli’nde “Demokrasi Mitingi” gerçekleştirdi.
24-25 Ekim 1992 Laspetkim-İş Sendikası'nın 4. Olağan Genel Kurulu gerçekleştirildi.
5 Aralık 1992 İstanbul’da kurulu bulunan Laysan Fabrikası’nda tazminatları verilmeksizin işten atılan 11 üyemizin başlattığı ve 1 ay boyunca devam eden fabrika önünde oturma eylemi başarı ile sonuçlandı ve atılan işçiler yeniden işe alındı.
20 Aralık 1992 Kartal’da kurulu bulunan Pimal Plastik işyerinde işverenin toplu sözleşme maddelerine uymaması üzerine, üretim durdurularak işyerini terk etmeme eylemi yapıldı.
3 Mart 1993 Bağımsız Laspetkim-İş Sendikası DİSK üyesi oldu.
2 Temmuz 1993 Aralarında Aziz Nesin’in de bulunduğu birçok sanatçının Pir Sultan Abdal Şenlikleri için geldikleri Sivas’ta kaldıkları otel ateşe verildi, birçok sanatçı yaşamını yitirdi.
1993 Gaziantep’te kurulu bulunan Keban Plastik’te toplu sözleşme görüşmelerinin uyuşmazlıkla sona ermesi üzerine 11.01.1993’te başlatılan grev, anlaşma sağlanması üzerine 04.03.1993’te sona erdi.
Kocaeli’nde kurulu bulunan Fürsan Fabrikası’nda toplu sözleşme görüşmelerinin uyuşmazlıkla sona ermesi üzerine 13.04.1993’te başlatılan grev, anlaşma sağlanması üzerine 28.05.1993’te sona erdi. Dabsab Fabrikası’nda 18 işçinin işten çıkarılması üzerine başlatılan işyerini terk etmeme eylemi, işverenin atılan işçileri geri alması ve sendikayı tanıması üzerine 5 gün sonra sona erdirildi.
24 Ağustos 1993 İstanbul’da kurulu bulunan Özlider Plastik işyerinde çalışan 90 işçinin sendikamıza üye olmasının ardından işveren 24 işçinin işine son verdi. İşten çıkarılanlar fabrika önünde oturma eylemi gerçekleştirdiler, işyerinde çalışanlar ise toplu vizite eylemi ile üretimi durdurdular.
10 Ekim 1993 İstanbul’da kurulu bulunan Plaspen Plastik işyerinde örgütlenme çalışmalarına öncülük eden 4 işçinin işten çıkarılması üzerine 150 işçinin tümü iş bırakma eylemi gerçekleştirdiler. İşverenin iş bırakma eylemine katılan işçileri işten çıkarması üzerine fabrika önünde başlatılan oturma eylemi 60 gün sürdü.
4 Kasım 1993 Konya’da kurulu bulunan Polat Kauçuk işyerinde çalışan 220 kişinin sendikamız çatısı altında örgütlenmesinden sonra işverenin 2 işçiyi işten çıkarması üzerine iş yavaşlatma eylemi gerçekleştirildi. Ancak işveren örgütlülüğe karşı olan tahammülsüzlüğünü ortaya koyarak geri kalan tüm işçiyi de işten çıkardı. Fabrika önünde başlatılan oturma eylemi güvenlik güçlerinin engellemelerine rağmen devam etti.
26 Mart 1994 Lastik-İş sendikası, bu tarihte yaptığı 3. Olağanüstü Genel Kurulu’nda Laspetkim-İş Sendikası ile birleşme kararı alındı.
2-3 Nisan 1994 Olağanüstü Birleşme Genel Kurulu ile Laspetkim-İş ve Lastik-İş faaliyetlerini Lastik-İş adı altında yürütme kararı aldı.
1994 Pilma Pil Fabrikası’nda örgütlenen sendikamız üyesi 67 işçinin işten çıkarılması üzerine fabrikada oturma eylemi yapıldı.
20 Temmuz 1994 Türk-İş, DİSK, Hak-İş, Kamu Çalışanları Sendikaları Platformu ve çeşitli kitle örgütlerinin yer aldığı platform, ekonomik krizin getirdiği ağır yük ve kamu kesimi işçilerinin 1993 sözleşmelerinden doğan zam fark alacaklarını ödemek istememesi ve gelişen olaylar karşısında 1 günlük iş bırakma eylemi gerçekleştirdi.
27 Eylül 1994 Kartal-Poliplast işyerinde sendikamıza üye olan işçilerden üçünün işten çıkarılması üzerine işyerinde direniş yapıldı. Güvenlik güçlerinin de müdahale ettiği direnişte çok sayıda işçi gözaltına alındı.
Eylül 1994 Adapazarı Goodyear işyerinde çalışan 84 işçinin işine son verilmesi üzerine işyerinde direniş başlatıldı. Üç gün süren direniş, işverenin toplu sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getireceğine dair protokol imzalamasıyla son buldu.
23 Kasım 1994 Bilecik’te sendikamıza üye olan 130 Site Deri çalışanının 57’sinin işten çıkarılması üzerine fabrikada oturma eylemi yapıldı.
26 Kasım 1994 Fürsan Fabrikası’nda işverenin hiçbir gerekçe göstermeden 6 işçiyi işten çıkarması üzerine, fabrika çalışanlarının tümü işyerinde üretimi durdurdular. Eylem aralıksız 25 gün devam etti.
29-30 Eylül 1994 İnsan Hakları Derneği ile Çağdaş Hukukçular Derneği’nin düzenlediği “Düşünceye Özgürlük” Ankara yürüyüşüne sendikamız da katıldı.
1995 Ciba Geigy İlaç Fabrikası’nda sendikamıza üye olan işçilerden 5’inin işten çıkarılması üzerine üç gün üretim durduruldu, fabrikada oturma eylemi yapıldı.
Kartal’da kurulu bulunan Görce Plast işçilerinin sendikamıza üye olmasının hemen ardından 40 işçi işten çıkarıldı. 01.04.1995 tarihinde fabrika önünde oturma eylemine başlayan işçilere, güvenlik güçleri eylemin 7. gününde müdahale etti.
5 Nisan 1995 5 Nisan kararları açıklandı. 3 Haziran’da 5 Nisan sonrasında 500.000 kişinin işsiz kaldığı açıklandı. Ülkede birçok eylemler yapıldı. Petlas kapatılma kararına karşı aileleriyle birlikte binlerce işçi Ankara’ya gelerek eylemler yaptılar. İzmit’te Tersane ve Yarımca Pektim işçilerinden oluşan 6 bin işçi yürüyüş yaptı.
10-11-12 Nisan 1995 Lastik-İş üyesi bulunduğu Uluslar arası Kimya, Enerji ve Genel İşçi Sendikaları Federasyonu ICEM’in düzenlediği Lastik İşkolu Dünya Konferansı Lastik-İş’in ev sahipliği ile İstanbul’da gerçekleştirildi.
24 Nisan 1995 SSK Yasa Tasarısı'nı protesto etmek amacıyla DİSK tarafından Ankara yürüyüşü gerçekleştirildi.
21-22 Ekim 1995 Sendikamızın 22. Olağan Genel Kurulu yapıldı.
1996 ABD’de bulunan 2300 işçinin çalıştığı Bridgestone Lastik Fabrikası’nda örgütlü bulunan Birleşik Çelik İşçileri Sendikası (USWA)’nın grevini desteklemek amacıyla Brisa Lastik Fabrikası’nda 12.09.1996 tarihinde 1200 işçi dayanışma eylemi gerçekleştirdi. Eylemde basın açıklaması yapılarak el ilanları dağıtıldı.
23-27 Nisan 1997 Sendikamız bir yandan üyelerine ve temsilcilerine yönelik eğitim çalışmalarına hızla devam ederken öte yandan uluslar arası eğitim çalışmalarına da büyük önem vermekteydi. İlki 14-18 Ekim 1996 tarihinde gerçekleştirilen “Yeni İş Örgütlenmeleri ve Sendikal Örgütlenme” başlıklı eğitim programının ikincisi 23-27 Nisan tarihlerinde Polenezköy’de yapıldı. Yine aynı başlıklı eğitim programının üçüncüsü ise Fransa’da gerçekleştirildi.
1997 Kocaeli’de kurulu bulunan 130 işçinin çalıştığı Fürsan Fabrikası’nda toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması üzerine greve çıkıldı. 52 gün süren grev 18.07.1997 günü anlaşma sağlanması üzerine sona erdirildi.
8-16 Aralık 1997 DİSK tarafından sendikal örgütlenme nedeniyle işten atılmalara, pahalılığa, devlet içindeki çeteleşmeye karşı Ankara Yürüyüşü gerçekleştirildi.
16 Şubat 1998 Kartal’da kurulu bulunan Mefar işyerinde çalışan işçiler sendikamız çatısı altında örgütlenme kararı aldılar. Ancak işveren 8 işçiyi tazminatsız olarak işten çıkardı. Ancak işçiler yılmadılar ve fabrika önünde direniş başlattılar. Direnişe tüm bölge halkı ve üyelerimiz de destek verdiler. 9 gün süren direniş işverenin işçileri geri almayı kabul etmesi üzerine sona erdirildi.
1998 İzmir Çiğli Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulu bulunan Van Leer Saf Plastik Fabrikası’nda çalışan 500 işçi sendikamıza üye oldular. İşveren üye olan 14 işçiyi işten çıkardı. Ancak işverenin işten çıkarma tehditlerine rağmen direnen işçiler sonunda başardılar.
Adapazarı Toprak İlaç Fabrikası’nda 1998 yılında başlayan ve işverenin yetki itirazı üzerine 1 yıldır devam eden hukuk mücadelesi, işçilerin kararlılığı ve mücadelesiyle nihayet sonuçlandı ve toplu sözleşme imzalandı. Bilecik’te kurulu bulunan Rehau Polimeri Kimya Fabrikası’nda çalışan işçilerin sendikamıza üye olması üzerine işveren 22 işçiyi işten çıkardı. İstifa etmeyenlere de “Rehau’ya Güven” başlıklı birer mektup göndererek sendikadan istifa etmeleri konusunda açıkça tehditlerde bulundu. Yıllarca her türlü güvenceden yoksun ve ağır koşullarda çalışan işçiler, işverenin bu tehditlerine boyun eğmeyerek direndiler.
Bursa Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulu bulunan ve 140 işçinin çalıştığı Laspar’da ve Bursa Kestel Sanayi Bölgesi’nde kurulu bulunan Contitch-Aktaş işyerlerinde sendikamıza üye olan işçiler yine işverenlerin hukuk tanımazlığı ve örgütlü topluma olan tahammülsüzlüğü ile karşı karşıya kaldılar. İşten çıkarılan arkadaşlarına destek veren ve direniş başlatan işçilerin tümü tazminatsız olarak işten çıkarıldılar.
29-30 Mayıs 1999 Sendikanın 23. Olağan Genel Kurulu’nda Genel Başkanlığa Vahdettin Karabay seçildi. Genel Sekreterliğe de Kocaeli Şubesi İdari Sekreteri Abdullah Karacan seçildi.
1999 Çerkezköy’de kurulu bulunan Paksel Kimya İşçileri, Gebze’de kurulu bulunan Işık Boya ve Boyataş işçileri, Kocaeli’nde kurulu bulunan Özka Kauçuk işçileri ülkemizde örgütlenme özgürlüğünün ne kadar sözde ve kağıt üzerinde olduğunun bir örneğini daha yaşadılar. Anayasal haklarını kullanarak sendikamıza üye olan işçilerden 110’u işverenlerin çağdışı ve haksız bir anlayışı sonucu işten çıkarıldılar. İşçiler, işten atılan arkadaşlarıyla birlikte, işverenleri yasalara uymaya çağırarak direnişlerini sürdürdüler.
2000 143 işçinin çalıştığı Halkalı İmsan Sanayi Sitesi’nde kurulu bulunan Fatih Ölçe işyerinde, anayasal haklarını kullanarak örgütlenen 60 işçinin işten çıkarılması üzerine fabrika önünde direniş gerçekleştirildi.
|